De Hoge Bank van Zaltbommel

De Bank van Bommel omvatte aanvankelijk vrijwel de gehele Bommelerwaard en Tielerwaard. Uit de vernieuwde stadsrechten in 1316 blijkt dat het rechtsgebied op dat moment expliciet niet omvatte: Tiel en Zandwijk (dan nog Brabants), Asperen en Hedel, en "overige plaatsen". Met dat laatste werden waarschijnlijk bedoeld Ammerzoden, Nederhemert en Poederoijen. Over Heerewaarden wordt nergens gerept.

De oudst bekende akte van Zaltbommel dateert uit 1276. In 1335 volgde een opsplitsing van het rechtsgebied. De schepenbanken van Tuil, Deil, Zuilichem en Driel werden opgericht op 27 maart 1335.
Er zouden dus (minstens) vanaf 1276 signaten (boeken) moeten zijn geweest waarin de akten werden genoteerd. Tegenwoordig beginnen de bewaarde signaten op enkele korte periodes na rond 1584 en is er een enorm gat van minstens 300 jaar. In allerlei archieven en boekwerken komen akten (charters) voor uit die vermiste periode. Het zou daarom mogelijk moeten zijn om tot een soort 'reconstructie' te komen van de schepenbank, en dat is het doel van deze website.
Er blijkt veel beschikbaar. Het invoeren gaat gestadig door en op dit moment betreft het 934 vermeldingen.
Deze verzameling omvat aanzienlijk meer dan wat tot nu gepubliceerd is, en er zijn nog vele vindplaatsen bekend. NB. veel van de ingevoerde teksten zijn nu nog fragmenten, welke in de loop der tijd zullen worden aangevuld.

Het Cartularium van het Groote Bommelsche Gasthuis
Dit cartularium (een verzameling afschriften van akten) is een bijzonder boekwerk dat helaas verloren is geraakt. Gelukkig is het op film gezet, waardoor de inhoud bewaard is gebleven. Het betreft een flinke verzameling die meerdere schepenbanken bestrijkt en waarvan een groot deel in het Latijn is opgeteld. In gescande vorm staat het nu online.
Als onderdeel van het "project schepenbanken" is besloten het cartularium integraal te transcriberen. Gaandeweg worden de transcripties online gezet bij de diverse schepenbanken, en uiteindelijk zal dat hopelijk resulteren tot een totaal getranscribeerde inhoud van het boekwerk.

De periode 1584-1600
In deze periode zijn meerdere loofsignaten en dingsignaten beschikbaar die grotendeels online staan, dan wel beschikbaar zijn op het Regionaal Archief Rivierenland. Die signaten sluiten echter niet aan, er ontbreken enkele jaren. Daarom staan er op deze website ook akten uit die periode. Maar dat wordt zoveel mogelijk beperkt tot de jaren die op het archief ontbreken en voor goed onderzoek in deze periode moeten ook de signaten van het archief geraadpleegd worden.

Vriendelijk verzoek
Indien u gebruikt maakt van gegevens op deze website, wilt u dit dan waar mogelijk vermelden en naar de website verwijzen.

Doelen:

• Invoeren van reeds bekende gegevens.
• Registratie van meer vindplaatsen van actes.
• Noteren van de schepenen in de akten.
• Het plaatsen van regesten.
• Het plaatsen van (gedeeltelijke) transcripties.
• Het plaatsen van een scan van de acte.
• Het vinden en plaatsen van zegels van de schepenen en getuigen.
• Vertalen en plaatsen van de Latijnse teksten.

Hoe kunt u aan dit project bijdragen?

• Help mee bij het invoeren van gegevens.
• Stuur ons vindplaatsen toe.
• Stuur teksten toe.
• Stuur foto's of scans toe.
• Bezoek archieven.
• Maak of corrigeer transcripties.
• Etc...

U kunt contact opnemen of uw bijdragen toesturen via het contactformulier.